🎴 Film Z Badania Cytologicznego

Wykonałaś właśnie cytologię, dostałaś wyniki i nie wiesz jak je interpretować oraz czy są prawidłowe? Ginekolodzy i cytolodzy opracowują wyniki cytologiczne na bazie dwóch systemów – Bethesda lub Papanicolau. Choć te nazwy pewnie nic Ci nie mówią – nie muszą. Przede wszystkim zacznij od umówienia się do swojego ginekologa, który na spokojnie wytłumaczy Ci, co dzieje (lub co nie) w Twoim organizmie i szyjce macicy. Oczywiście najbardziej pożądanym wynikiem cytologii jest oznaczenie NILM, mówiące o tym, że wszystko jest w porządku. Co jednak robić, jeśli cytologia wyszła źle? Co ma wpływ na prawidłowy (i miarodajny) wynik cytologii? Zapoznaj się z tekstem, żeby wstępnie dowiedzieć się, co może sugerować wynik Twojej cytologii. Spis treści:Badanie cytologiczne: na czym polega i komu się je zaleca?Jak interpretować wynik cytologii?System Bethesda: klasyfikacje wyników cytologiiJakie kroki podjąć w przypadku nieprawidłowego wyniku cytologii?Co powinnaś wiedzieć idąc na cytologię?Badanie cytologiczne u ginekologa: jak wygląda? Badanie cytologiczne: na czym polega i komu się je zaleca? Cytologia jest podstawowym badaniem przesiewowym, wykonywanym w profilaktyce i diagnostyce raka szyjki macicy. Zatem zdecydowanie jest to kwestia, która dotyczy głównie kobiet. Dlaczego głównie kobiet? Oczywiście cytologia to damskie badanie, jednak powinno dotyczyć także mężczyzn – warto, aby mieli oni pojęcie o tym, jak ważne dla ich matek, sióstr, żon, partnerek i znajomych jest regularne badanie pod kątem raka szyjki macicy. A jak wykonuje się cytologię? Cytologia polega na pobraniu próbki tkanek z tarczy i kanału szyjki macicy a następnie dokonaniu rozmazu i mikroskopowej oceny materiału w warunkach laboratoryjnych. Wyniki cytologii stanowią podstawę do rozpoznania nie tylko raka, ale też stanów przedrakowych. W idealnym świecie zaleca się wykonywanie tego badania raz do roku (zwłaszcza u kobiet po chemioterapii, z obniżoną odpornością lub dla nosicielek wirusa HPV lub HIV), tak jak również ogólną diagnostykę swojego stanu zdrowia, np. morfologię, badania hormonalne. Niestety jednak wiele kobiet nie dba o to aż tak regularnie. Pamiętaj jednak, żeby przebadać się raz na maksymalnie 3 lata – od tego badania i wczesnego wykrycia raka szyjki macicy naprawdę wiele zależy. Jak wiele? Przede wszystkim wczesne wykrycie nieprawidłowości czy stanów przedrakowych może uchronić Twoje zdrowie, a nawet życie. Należy pamiętać, że odpowiednio wczesne wykrycie patologicznych zmian daje Ci szansę na całkowite wyleczenie, a późna diagnoza niestety wiąże się z bardzo złymi rokowaniami. Badanie cytologiczne przeznaczone jest dla wszystkich kobiet w okresie rozrodczym. Kiedy powinnaś wykonać pierwszą cytologię? Najlepiej wtedy, kiedy rozpoczęłaś aktywność seksualną i zaczęłaś uprawiać seks. Pamiętaj jednak, żeby nie zwlekać z tym badaniem i jeśli kwestie łóżkowe dopiero przed Tobą a zbliżasz się do ukończenia 21-22 roku życia – zapisz się do lekarza ginekologa. Rak szyjki macicy głównie wynika z zakażeń wirusem HPV przenoszonym drogą płciową, ale nie zawsze powodowany jest przez infekcje wirusowe. W związku z tym nawet jeśli jesteś dziewicą – powinnaś wykonywać to badanie regularnie. Jak interpretować wynik cytologii? Do interpretacji wyników cytologii używa się zazwyczaj jednego z dwóch dostępnych schematów: systemu Bethesda (TBS) – opracowanego na pod koniec lat 90. XX wieku i na początku nowego milenium przez Narodowy Instytut Onkologii USA, a obecnie rekomendowanego przez środowiska naukowe i medyczne na całym świecie, w tym Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, jako najbardziej precyzyjny sposób „komunikacji” pomiędzy cytologiem a ginekologiem; systemu Papanicolau – opracowany w latach 50. XX wieku, obecnie wypieranego przez skalę Bethesda. System Bethesda: klasyfikacje wyników cytologii Wyniki cytologii można podzielić na parę grup, które świadczą o prawidłowym (lub mniej prawidłowym) stanie szyjki macicy. Jak się klasyfikuje się prawidłowy wynik cytologii? Prawidłowy wynik cytologii oznaczany jest jako NILM (ang: No Intraepithelial Lesion or Malignancy). Oczywiście jest to najbardziej pożądany wynik, ponieważ fachowo oznacza on „brak podejrzenia śródnabłonkowej neoplazji oraz raka”. Innymi słowy NILM to wynik pozytywny cytologii. Wyniki cytologiczne mogą jednak okazać się nieprawidłowe, o czym świadczą zapisy: ASC, czyli atypowe komórki nabłonka płaskiego, świadczące o stanie zapalnym, ale jednocześnie nie oznaczające na tym etapie zmian nowotworowych, w tym: ASC-US – atypowe komórki nabłonka płaskiego o nieokreślonym znaczeniu; ASC-H – atypowe komórki nabłonkowe, gdzie nie można wykluczyć obecności zmian HSIL; SIL – zmiany śródnabłonkowe, czyli obecność większej lub mniejszej ilości komórek, z których mogą się wykształcić zmiany nowotworowe: L-SIL, czyli niewielkie zmiany w komórkach nabłonka płaskiego, wynikające zazwyczaj z infekcji wywołanej przez wirus HPV. Określane też jako CIN1; H-SIL, czyli niestety duże zmiany w komórkach nabłonka płaskiego, określane też jako CIN2 i CIN3; AGC – atypowe zmiany w komórkach gruczołowych; AGUS – nieprawidłowe komórki gruczołowe trudne do interpretacji, AGCN – komórki podejrzane onkologicznie; rak płaskonabłonkowy – nieinwazyjny rak szyjki macicy; nowotwór złośliwy nie nabłonkowy (gruczołowy). Niektórzy ginekolodzy i cytolodzy mimo wszystko odnoszą skalę Bethesda do starszej skali Papanicolau, według której szereguje się: grupa 1 – wyniki cytologii prawidłowe bez stanu zapalnego; grupa 2 - wyniki prawidłowe, ze zmianami zwyrodnieniowymi lub stanem zapalnym, uwidocznione komórki regeneracyjne; grupa 3 – nieprawidłowe wyniki cytologii: uwidocznione komórki z cechami dysplazji, możliwy stan zapalny lub dysplazja. Konieczność dalszej diagnostyki; grupa 4 – stwierdzenie w rozmazie komórek płaskonabłonkowego raka przedinwazyjnego; grupa 5 – stwierdzenie komórek raka płaskonabłonkowego lub innego złośliwego nowotworu szyjki macicy. Co ważne – powinnaś omówić wyniki swojej cytologii z lekarzem ginekologiem. Możesz też omówić wyniki swojej cytologii online lub telefoniczne z lekarzem Dimedic. Nie diagnozuj się samodzielnie, a co gorsze – nie załamuj się. Nawet jeśli wynik jest nieprawidłowy, to wczesne wdrożenie leczenia jest niezwykle ważne i daje duże szanse na wyzdrowienie. Zanim jednak dojdzie do leczenia, ginekolog z pewnością zaleci Ci dalszą diagnostykę. Na czym ona polega? Jakie kroki podjąć w przypadku nieprawidłowego wyniku cytologii? Zapewne wystraszyłaś się w momencie, kiedy dowiedziałaś się, że wynik badania cytologicznego nie jest prawidłowy. Pamiętaj – to jeszcze nie wyrok i diagnoza nowotworowa. Być może nieprawidłowy wynik to pochodna jakieś infekcji, która ma miejsce w obrębie narządów intymnych, np. nadżerki. Od czego zacząć? Jeśli Twój wynik cytologii nie jest poprawny, to w pierwszej kolejności powinnaś skonsultować się ze swoim ginekologiem i omówić dalsze kroki diagnostyki i ewentualnego leczenia. Złe wyniki badań cytologicznych zazwyczaj oznaczają konieczność dalszej diagnostyki pod kątem śródnabłonkowej neoplazji lub raka szyjki macicy. Jeśli jesteś w takiej sytuacji lekarz skieruje Cię na badanie kolposkopowe. Jakie to badanie? Istotą tzw. kolposkopii jest naoczna obserwacja szyjki macicy za pomocą urządzenia optycznego, zapewniającego znaczne powiększenie oraz jej oświetlenie. W czasie kolposkopii pobrany zostanie też wycinek do badań (biopsja z szyjki macicy). Lekarz może zalecić Ci wykonanie testów w kierunku obecności w organizmie wirusa HPV, które uwidaczniają obecność wirusa brodawczaka ludzkiego w Twoim organizmie. Poza tym lekarz może po prostu powtórzyć cytologię, ponieważ czasem okazuje się, że jej wynik – z różnych powodów – mógł być zafałszowany. Specjaliści podkreślają, że dodatkowa diagnostyka niejednokrotnie weryfikuje wyniki cytologii, które okazują się fałszywie nieprawidłowe... co może to wynikać również ze złego przygotowania do badania. Co powinnaś wiedzieć idąc na cytologię? Cytologię najlepiej wykonać w okresie mniej więcej 2-3 dni po zakończeniu krwawienia miesiączkowego i maksymalnie na 4-5 dni przed rozpoczęciem kolejnego okresu. Lekarze zalecają jednak cytologię w pierwszej połowie cyklu miesięcznego kobiety. Warto wspomnieć także o tym, jak przygotować się na badanie cytologiczne, aby wynik był jak najbardziej miarodajny, ponieważ jest parę kwestii, o których powinnaś wiedzieć. Na przykład? Przede wszystkim: cytologii nie wykonuj podczas menstruacji. Lekarz ginekolog nie będzie w stanie odpowiednio pobrać materiału do badania wtedy, kiedy masz krwawienie – lekarz może nie być w stanie pobrać materiału do badania. Poza tym powinnaś także pamiętać o tym, aby nie uprawiać seksu na dobę przed badaniem. Chodzi o to, aby drobnoustroje od innej osoby nie zaburzyły Twojego badania cytologicznego. Jeśli chcesz, aby Twój wynik był miarodajny, to na około 4-5 dni przed badaniem nie powinnaś używać także żadnych dopochwowych środków (np. przeciwgrzybiczych czy plemnikobójczych), ponieważ może mieć to wpływ na wynik badania. Idąc do ginekologa na badanie, a więc pewnie także kompleksową wizytę, np. także z USG dopochwowym, lekarz wykona najpierw cytologię. Dlaczego? Ponieważ na dobę przed cytologią tak jak nie powinno się uprawiać seksu, tak również przeprowadzać badania USG dopochwowego czy pobierać innych wymazów z szyjki macicy. Dlatego lekarz najpierw wykonuje cytologię, a dopiero po pobraniu wymazu z kanału szyjki macicy resztę diagnostyki. Badanie cytologiczne u ginekologa: jak wygląda? Przede wszystkim trzeba zacząć od tego, że… nie ma się czego bać. :) Podczas badania ginekolog poprosi Cię o położenie się na fotelu ginekologicznym z uniesionymi na podpórkach nogami. Lekarz wprowadzi do Twojej pochwy wziernik dobrany rozmiarem do sytuacji, np. jeśli jeszcze nie uprawiałaś seksu, to będzie on zdecydowanie węższy. Wziernik to przyrząd lekko rozchylający ściany pochwy i pozwalający na dostęp do szyjki macicy. Następnie ginekolog zeskrobie specjalnym aplikatorem małą próbkę komórek znajdujących się na szyjce macicy. Nie jest to najbardziej przyjemne uczucie na świecie, ale nie powinno Cię to boleć. Możesz czuć lekki dyskomfort, jednak uwierz – badanie trwa naprawdę szybko. Po pobraniu cytologii lekarz wysyła próbkę do laboratorium. Ile się czeka na wynik cytologii? Wyniki badania dostaniesz po około 2-3 tygodniach od pobrania wymazu. Ma to związek z procedurą laboratoryjną dotyczącą wykonania rozmazu oraz mikroskopowej oceny pobranego materiału. W dniu badania lub dzień po może pojawić się u Ciebie małe krwawienie, jednak nie jest ono złym zwiastunem. To normalny proces, który może pojawić się po pobraniu aplikatorem komórek szyjki macicy, która mogła (ale nie musiała) zostać lekko podrażniona podczas badania. Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.

50% – tyle zdiagnozowanych pacjentek nie udaje się wyleczyć z uwagi na zbyt późną diagnozę, 12% – tylko taki odsetek pacjentek kwalifikujących się do badania cytologicznego przebadało się w 2021 roku w Polsce. Warto pamiętać, że wczesna diagnostyka daje 100% szans na wyleczenie.

fot. mat. prasowe Centrum Onkologii-Instytut Kiedy ostatnio robiłaś badanie cytologiczne? Niestety kobiety nie dbają o swoje zdrowie, a kiedy już decydują się na badanie – często jest już za późno. Nie tylko geny Polki błędnie myślą, że rak to choroba uwarunkowana genetycznie, że dotyczy tylko starszych kobiet. Kierując się wstydem i obawami rezygnują z badań profilaktycznych. Zmiana takiego nastawienia pomogłaby uniknąć wielu tragedii. Rak szyjki macicy to nowotwór złośliwy narządów płciowych u kobiet, który każdego roku wykrywany jest u około 4 tysięcy Polek, niestety około 2 tysiące nich umiera, najczęściej z powodu zbyt późnego wykrycia choroby. Które kobiety chorują najczęściej? Rak szyjki macicy może dotyczyć każdej kobiety a ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem już od 30 roku życia. Najczęściej chorują kobiety, które przez wiele lat nie poddawały się badaniom cytologicznym. Częściej od innych narażone są te kobiety, które wcześnie rozpoczęły współżycie płciowe, często zmieniają partnerów płciowych, kilkakrotnie rodziły, szczególnie w młodym wieku, dłużej niż 4 lata stosowały doustne, hormonalne środki antykoncepcyjne, palą papierosy, przechodziły częste wirusowe i bakteryjne zakażenia pochwy. Jednym z istotnych czynników ryzyka jest przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papilloma Virus), które przenoszone jest głównie na drodze płciowej. Jak długo rozwija się choroba i jakie są objawy? Rak szyjki macicy rozwija się przez około 5-12 lat, w tym czasie za pomocą badania cytologicznego, możemy w obrębie szyjki macicy stwierdzić patologiczne zmiany, nazywane stanami przedrakowymi. Należy podkreślić fakt, że na wczesnych etapach rozwoju rak szyjki macicy nie daje żadnych objawów klinicznych, a jedynym sygnałem choroby jest nieprawidłowy wynik badania cytologicznego! Wystąpienie objawów takich jak: upławy, krwawienia kontaktowe czy ból świadczą o tym, że choroba jest już zaawansowana a jej wyleczenie będzie trudne, czasem wręcz niemożliwe. Co to jest badanie cytologiczne? Cytologia, wymaz/rozmaz cytologiczny, wszystkie te określenia odnoszą się do badania, które polega na założeniu wziernika do pochwy i pobraniu przez ginekologa lub położną wymazu cytologicznego. Za pomocą specjalnej szczoteczki przenosi się komórki z szyjki macicy na szkiełko i utrwala. Następnie specjalista /cytotechnik lub patolog ocenia znajdujące się w rozmazie komórki oglądając je przez mikroskop. Na badanie należy zgłosić się co najmniej 2 dni po miesiączce. Na 48 godzin przed badaniem nie należy wykonywać płukania pochwy ani używać żadnych leków dopochwowych, a na 24 godziny przed badaniem zrezygnować ze współżycia płciowego. Pobranie wymazu jest niebolesne, bezpieczne i trwa kilka minut. Badanie cytologiczne jest najskuteczniejszą metodą profilaktyki raka szyjki macicy. Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje badania dla Polek pomiędzy 25 a 59 rokiem życia, które w ciągu trzech ostatnich lat nie miały pobranego wymazu cytologicznego w ramach ubezpieczenia w NFZ. Więcej informacji uzyskasz na stronie oraz pod numerami telefonów : 022-546 -31-03, 022-546-29-92, 022-546-31-12

^{Guzki zimne to te części gruczołu tarczowego, które w mniejszym stopniu niż otaczająca je tkanka tarczycy (bądź też wcale) wychwytują podany podczas badania scyntygraficznego izotop promieniotwórczy. Odzwierciedla to ich czynność. Guzek zimny może być m.in. torbielą, krwiakiem, ogniskiem martwicy, ale także nowotworem.} Badanie rozpoczyna się od założenia odpowiedniej wielkości wziernika do pochwy i uwidocznienia w nim szyjki macicy. Na tym etapie przeprowadza się ocenę kliniczną szyjki macicy, biorąc pod uwagę dane z wywiadu (np. dotychczasowe zabiegi) oraz ocenia ewentualne rzadkie wady rozwojowe. Pobrany odpowiednim narzędziem rozmaz nanosi się na uprzednio przygotowane, odtłuszczone szkiełko podstawowe, a następnie niezwłocznie utrwala się materiał (poprzez zanurzenie w alkoholu 96% lub spryskanie aerozolem typu np. cytofix z odległości 20-30 cm) Szczoteczka Cytologiczna Niewiele można wskazać badań diagnostycznych o tak znacznej wartości profilaktycznej jak badanie cytologiczne. Mimo prowadzonych w ostatnim okresie intensywnych działań w celu opracowania kompleksowej szczepionki zapobiegającej infekcjom wirusem HPV, wciąż pozostaje najskuteczniejszą metodą zapobiegania rakowi szyjki macicy. Stało się to możliwe dzięki wprowadzeniu w latach 80-tych XX wieku, opracowanej przez firmę ROVERS, innowacyjnej techniki pobierania wymazu cytologicznego metodą „szczoteczkową”. Wykonana ze specjalnego materiału i posiadająca odpowiednią formę szczoteczka cytologiczna dopasowuje się tak idealnie do kształtu szyjki macicy, że pozwala na pobranie wszystkich niezbędnych do oceny komórek. Wadą poprzednich rozwiązań było znaczne ryzyko „ominięcia” zakażonych obszarów, a co za tym idzie niewykrycie istniejących zmian nowotworowych. Dodatkowo odpowiednia budowa poszczególnych elementów szczoteczki pozwoliła na przeniesienie na szkiełko komórek dobrze nadających się do oceny, nie zniszczonych podczas procesu pobierania. Dodatkowo należy wskazać na sprawę nie mniej istotną, jaką jest komfort badania, jaki odczuwa pacjentka. Wcześniej stosowane patyczki z nawiniętą watą, czy drewniane twarde szpatułki mogły powodować ból. Prawidłowo przeprowadzone badanie cytologiczne przy użyciu elastycznej szczoteczki powinno zostać wykonane jednym ruchem i być bezbolesne. Ten ostatni argument może się okazać szczególnie ważny dla kobiet, które obawiają się badania. Nie powinny one jednak zapominać, że rak szyjki macicy odpowiednio wcześnie wykryty jest wyleczalny w 100%, a więc bezwzględnie warto poddać się badaniu. Szczoteczka Rovers®Cervex-Brush® stosowana jest w programach screeningowych na całym świecie i ze względu na fakt, że spełnia surowe kryteria jakościowe jako jedyna zalecana jest do stosowania w technice „szczoteczkowej” w wydanych przez Komisję Europejską Dyrektywach dotyczących zapewnienia jakości w badaniach profilaktycznych na raka szyjki macicy. W ostatnim okresie pojawiły się imitacje szczoteczki o niejednolitych parametrach, często niskiej jakości i tylko zewnętrzną formą lub kolorystyką przypominające pierwowzór. Należy zwrócić uwagę, czy zastosowany przyrząd diagnostyczny posiada odpowiednie badania kliniczne i standaryzacyjne, co daje gwarancje prawidłowego przeprowadzenia badania oraz otrzymania wiarygodnych wyników. Trzeba pamiętać, że tylko właściwie wykonane badanie cytologiczne pozwala na wczesne wykrycie nowotworu. Na co należy zwrócić uwagę, aby odróżnić wadliwą podróbkę szczoteczki od oryginału: Wielu elementów składających się na skuteczność szczoteczki nie można ocenić „gołym okiem”, z tego powodu tak istotne jest, aby lekarz przed jej użyciem zapoznał się z badaniami klinicznymi wykonane na dużych populacjach potwierdzającymi jego skuteczność (standaryzacja).Jednak niektóre cechy są wystarczająco widoczne, aby możliwe było rozpoznanie wadliwego produktu. Jakość włosków – włoski szczoteczki powinny mieć odpowiednią sztywność; nie mogą być zbyt miękkie, ponieważ uniemożliwi to zebranie odpowiedniej ilości komórek; będą się „ślizgać”. Nie mogą także być zbyt twarde, gdyż może to spowodować skaleczenia, a tym samym „zanieczyszczenie” wymazu przez krew sprawiając, że stanie się on nieczytelny. Ponadto włoski powinny być właściwie wyprofilowane i wykończone, bez nierówności na obrzeżach oraz ostrych wypustek. Kształt – kształt szczoteczki powinien być odpowiednio zaprojektowany tak, aby włoski objęły całą konieczną do zbadania powierzchnię szyjki macicy. Podstawa główki nie może być zbyt szeroka, powinna swobodnie mieścić się we wzierniku oraz posiadać gładkie obrzeże. Mechanizm mocujący – „główka” szczoteczki powinna być właściwie osadzona na trzonku tzn. nie może zsuwać się zbyt łatwo (istnieje zagrożenie, że pozostanie wówczas w ciele pacjentki podczas badania) ani obracać się wokół trzonka (nie zostaną wówczas pobrane w wymazie wszystkie niezbędne komórki). 20-krotne powiększenie szczoteczki Rovers z użyciem mikroskopu odwróconego reprodukcja za zgodą Rovers 20-krotne powiększenie chińskiej podróbki szczoteczki z użyciem mikroskopu odwróconego datnością diagnostyczną wyniku badania cytologicznego (1). Analiza ta objęła wy-niki 100 badań cytologicznych przeprowa - dzonych u psów i kotów, w których mate-riał komórkowy (pochodzący z różnych zmian) został pobrany różnymi metoda-mi przez lekarzy klinicystów, a następnie przesłany do laboratorium cytologicznego. Jak informuje „Nature Communications”, podczas badania cytologicznego pobierane są komórki z okolicy szyjki macicy. Zmiany w nich mogą przede wszystkim świadczyć o wczesnym rozwoju groźnego raka szyjki macicy. Przy okazji wykryte zmiany w komórkach mogą wskazywać również na nowotwory kobiece, takie jak rak jajnika oraz piersi. Markerem tych nowotworów mogą być zmiany w tzw. metylacji DNA, procesie przyłączania grup alkilowych (metylowych) do zasad azotowych nukleotydów. Wskazują na to badania, jakie przeprowadzono u 3 tys. kobiet w 15 krajach europejskich. Główny autor badania prof. Martin Widschwendter, który jest dyrektorem European Translational Oncology Prevention and Screening (EUTOPD) Institute, twierdzi że rozszerzona cytologia może wspomagać wczesne wykrywanie raka jajnika i raka piersi. Jest to szczególnie ważne w przypadku raka jajnika, ponieważ nie ma wciąż skutecznej metody wczesnego wykrywania tego nowotworu. Pomaga go zdiagnozować regularne badanie USG dopochwowe oraz kontrolowanie we krwi poziomu markera CA-125, ale nawet te badania nie zawsze pozwalają wcześnie wykryć raka jajnika. Bardziej skuteczna jest mammografia, badanie rentgenowskie, pozwalające wykryć we wczesnym etapie zdecydowaną większość nowotworów piersi. - To może być dodatkowa metoda badania – zaznacza w wypowiedzi dla BBC prof. Widschwendter. Wyjaśnia, że cytologia w wykrywaniu raka jajników praz pierwsi może pełnić taką rolę, jak nadciśnienie tętnicze krwi, które pozwala określić, kto jest bardziej narażony na chorobę sercowo-naczyniową. Dr Julie Sharp z Cancer Resesrch UK zwraca jednak uwagę, że konieczne są dalsze badania, które pozwolą określić, jak bardzo cytologia jest przydatna w wykrywaniu nowotworów innych, niż rak szyjki macicy. Jej zdaniem kobiety nie powinny ignorować często bagatelizowanych dolegliwości, które czasami mogą jednak świadczyć o rozwoju raka jajnika. Chodzi o obrzmienie i bóle w podbrzuszu, uczucie pełności i utratę apetytu, a także częstsze oddawanie moczu. Objawom tym, na ogół kojarzonym z dolegliwościami przewodu pokarmowego, mogą towarzyszyć zmęczenie, chudnięcie oraz zaburzenia jelitowe. W takie sytuacjach na wszelki wypadem warto się skontaktować z ginekologiem lub lekarzem rodzinnym. Wstęp: Drobnokomórkowy rak płuca (SCLC) należy do bardzo agresywnych nowotworów. Szybkie ustalenie właściwego rozpoznania odgrywa kluczową rolę w podjęciu właściwej terapii. Celem pracy była ocena roli badania cytologicznego we wstępnym rozpoznawaniu SCLC oraz przedstawienie typowych cytologicznych cech tego nowotworu. Materiał i metody: Analizie poddano 116 przypadków SCLC Co to jest biopsja tarczycy Jest to nakłucie „podejrzanego” miejsca w celu uzyskania informacji o jego budowie i pochodzeniu. Zazwyczaj wykonuje się biopsję aspiracyjną cienkoigłową celowaną pod kontrolą USG (w skrócie BACC). Za pomocą bardzo cienkich igieł (obecnie używam 0,4 mm) pozyskuje się materiał z badanej struktury, w szczególności komórki tarczycy, który służy do wykonania badania mikroskopowego (badania cytologicznego). Biopsja tarczycy Krótki film o biopsji tarczycy Badanie to jest bezpieczne (poza siniakami podobnymi do powstałych po pobraniu krwi nie widziałem innych powikłań) i zazwyczaj niebolesne - dla porównania do pobrania krwi i zastrzyków używa się igieł 0,7–0,8 mm. Do czego służy biopsja tarczycy? Wyklucza proces złośliwy, a więc pozwala podjąć decyzję o zaniechaniu leczenia operacyjnego. Wykrywa proces złośliwy, a więc na jego podstawie można podjąć decyzję o leczeniu operacyjnym. Wykrywa zmianę, która może być procesem złośliwym, ale nie da się za pomocą biopsji tego rozstrzygnąć. Często dopiero operacja i badanie wyciętej zmiany rozstrzyga wątpliwości (dotyczy to guzów pęcherzykowych i onkocytarnych). Opróżnia zmianę z płynu i przez to można uzyskać zmniejszenie jej wymiarów. Wykrywa niektóre rodzaje zapaleń tarczycy. Wskazania i brak wskazań do biopsji tarczycy Za pomocą biopsji diagnozuje się guzki (ściślej zmiany ogniskowe - patrz rozdział o guzkach tarczycy), niekiedy niektóre zmiany zapalne. Wskazania można podzielić na kliniczne (wynikające z objawów zgłaszanych przez pacjenta, lub uzyskanych w trakcie badania lekarskiego) oraz wynikające z badania ultrasonograficzngo. Do objawów budzących najwięcej obaw należą szybkie powiększanie się guzka, twarda konsystencja, obecność “podejrzanych” węzłów chłonnych, przebyte napromienianie. Obciążające cechy ultrasonograficzne to zmiany hypoechogeniczne, z nieregularną (tzn widoczną ale falistą lub zygzakowatą) granicą, z mikrozwapnieniami, o budowie segmentowej, “sztywne” w badaniu elastograficznym, o kształcie innym niż wydłużona elipsoida obrotowa (“wyższe niż szersze” lub “wyższe niż dłuższe”). Warto zaznaczyć, że nie wszystkie zmiany wymagają biopsji tarczycy. Za zmiany o minimalnym ryzyku uznaje się cysty (strefy bezechowe, czasami z echogenicznymi “wtrętami”), drobnoguzkowy przerost tarczycy (liczne zlewające się izoechogeniczne zmiany o nieostrych granicach), zmiany “gąbczaste” (lito-torbielowate z drobnymi pęcherzykami płynu i normoechogeniczną częścią litą), izolowane zwapnienia, zmiany typu “white knight” (drobne hiperechogeniczne strefy w obrębie zmian zapalnych), zmiany lito-torbielowate z przewagą płynu i normoechogeniczną częścią litą. Kontrowersje budzi formułowanie wskazań do biopsji u osób z przypadkowo wykrytymi zmianami w USG poniżej 1,5 cm, bez innych danych przemawiających za możliwością progresji raka tarczycy. U takich pacjentów większość wykrytych nowotworów to mikroraki brodawkowe, które są odpowiedzialne za szeroko dyskutowane zjawisko nadrozpoznawalności raka tarczycy. Więcej o tym w rozdziale Mikrorak brodawkowy - leczyć czy obserwować? Ocena biopsji tarczycy - badanie cytologiczne Materiał pobrany z biopsji tarczycy po utrwaleniu i wybarwieniu jest oceniany pod mikroskopem przez lekarza – patologa (specjalistę od tych spraw). To dość trudne wyzwanie, gdyż patolog otrzymuje pojedyncze komórki i grupy komórek a nie całą tkankę. Stąd ograniczenia tej metody i pewien odsetek wyników niediagnostycznych. Wyniki, w zależności od ilości i wyglądu komórek i innych cech, są prezentowane przez patologa w skali Bethesda: biopsja niediagnostyczna zmiana łagodna (komentarza nie trzeba) zmiana pęcherzykowa bliżej nieokreślona (FLUS) lub atypia o nieokreślonym znaczeniu (AUS) nowotwór pęcherzykowy lub podejrzenie nowotworu pęcherzykowego podejrzenie złośliwości zmiana złośliwa Klasyfikacji tej towarzyszy opis materiału, który uściśla rozpoznanie i daje wskazówki do dalszego postępowania. Poniżej omówienie rozpoznań cytologicznych: Biopsja niediagnostyczna (Bethesda 1) W części przypadków pobrany materiał nie zawiera komórek tarczycy lub zawiera ich za mało, aby móc ustalić jednoznaczne mikroskopowe rozpoznanie. Taki stan jest niekiedy określany przez patologów (lekarzy wykonujących badanie mikroskopowe) nieco mylącym terminem „biopsja niediagnostyczna” interpretowana przez wielu pacjentów (i niektórych lekarzy, których pozdrawiam), jako biopsja źle wykonana. W niektórych rodzajach zmian ogniskowych wynik ten dotyczy aż do 30% przypadków. Guzki tarczycy zazwyczaj są niejednorodne, zawierają fragmenty tkanki na przemian z fragmentami płynowymi, wszystko to poprzedzielane naczyniami. Niektóre zmiany w ogóle nie zawierają komórek tarczycy, złożone są tylko z białka (torbiele koloidowe) lub płynu (guzki torbielowate). Jeżeli biopsja jest niediagnostyczna, nie zawiera komórek tarczycy, oznacza to, że: trafiono we fragment zmiany niezawierający komórek tarczycy lub zaaspirowano do igły krew z pobliskiego naczynia, zmiana nie zawiera komórek tarczycy, czyli jest niezłośliwa. Wynik badania cytologicznego koniecznie musi być interpretowany w korelacji z obrazem ultrasonograficznym i obrazem klinicznym. Należy mieć na względzie, że biopsja „niediagnostyczna” pod mikroskopem wcale nie oznacza, że jest ona niediagnostyczna w potocznym rozumieniu, czyli „źle wykonana”. Wręcz odwrotnie, w niektórych przypadkach (cysty, grudki chłonne w tarczycy) to właśnie biopsja “niediagnostyczna” potwierdza diagnozę. W przypadku wątpliwości po prostu powtarza się badanie. Czasami (w przypadku stwierdzenia innych objawów choroby nowotworowej) lekarz podejmuje decyzję o operowaniu pacjenta pomimo braku rozpoznania procesu złośliwego na podstawie biopsji. Zmiana niejednoznaczna (Bethesda 3 i 4) Taki wynik biopsji do niedawna był traktowany jako “coś strasznego”, wywoływał panikę i natychmiastowe leczenie operacyjne. W wersji serwisu opracowanej przed 10 laty napisałem: ” Być może w naszym kraju, wśród pacjentów zgłaszających się do “endokrynologa pierwszego kontaktu” sytuacja jest odmienna. Dokąd sięgam pamięcią, przypadki potwierdzenia zmian złośliwych są wyjątkowe, natomiast wśród moich pacjentów znajduje się sporo osób z powikłaniami po zbyt radykalnych zabiegach. Stąd ostrożne podejście do radykalności zabiegu, czemu dałem wyraz w artykule o leczeniu raka tarczycy. Ale (parafrazując wypowiedź lekarza z filmu Max Manus) w końcu co ja tam mogę wiedzieć, przecież jestem lekarzem tylko 30 lat.” Z prawdziwą przyjemnością mogę zakomunikować, że obserwacje “endokrynologa pierwszego kontaktu” jak najbardziej znalazły potwierdzenie w aktualnych rekomendacjach towarzystw naukowych. Obecnie uważa się, że takie rozpoznanie wymaga raczej potwierdzenia przez drugiego patologa, lub w kontrolnej biopsji. Wskazania do leczenia zabiegowego powinny być formułowane przy współistnieniu innych czynników ryzyka. Zmiana “podejrzana” (Bethesda 5-6) Podejrzane” wyniki biopsji nie przesądzają jednoznacznie o rozpoznaniu zmian złośliwych – mogą się przytrafić w przypadku procesów zapalnych czy działania niektórych leków. Ponadto samo rozpoznanie nowotworu tarczycy (w szczególności raka brodawkowego) na podstawie wyglądu komórek nie przesądza o jego inwazyjności. W środowisku naukowym toczy się dyskusja nad zjawiskiem nadrozpoznawalności raka tarczycy – niektóre przypadki dotąd klasyfikowane jako wymagające leczenia operacyjnego mogą zostać umieszczone na liście zmian wymagających obserwacji. Postęp przyniesie profilowanie genetyczne, o czym poniżej. Ocena biopsji tarczycy - profilowanie genetyczne Jeżeli ktoś dotrwał w czytaniu artykułu do tego momentu, zdaje sobie sprawę z niedoskonałości badania cytologicznego. Po pierwsze, wiele ocen jest niejednoznacznych. Po drugie, rozpoznanie raka brodawkowego nie przesądza o jego inwazyjności, zatem wiele zmian w ogóle nie powinno być klasyfikowane jako zmiany złośliwe, choć tak wyglądają. Duży postęp przyniosą badania genetyczne – profilowanie genetyczne materiału z biopsji tarczycy. Zmiany złośliwe w tarczycy (z wyjątkiem raka rdzeniastego), pojawiają się przede wszystkim jako wyraz mutacji somatycznych (narządowych), zatem konieczne jest badanie materiału genetycznego ze zmiany w tarczycy, a nie z krwi lub nabłonka. Będzie wtedy można więcej powiedzieć o inwazyjności zmian, zatem uściślić wskazania do leczenia operacyjnego, a może wybrać mikrochirurgiczne (laserową termoablację, leczenie wstrzyknięciami etanolu). Można tez będzie po prostu poddać pacjentów obserwacji. Trwają prace nad opracowaniem testów genetycznych, możliwych do zastosowania w codziennej praktyce. Znieczulenie Wielu pacjentów zapytuje o znieczulenie – może to zabrzmi dziwnie, ale podczas przeprowadzania biopsji nie stosuje się go. Z chwilą wprowadzenia cienkich igieł 0,4 mm problem bólu sam się rozwiązał. Większość pacjentów zapytywanych o ból po przeprowadzeniu zabiegu nie uważa go za coś ważnego i wartego uwagi. Wizualizacja igły biopsyjnej Nowoczesne aparaty ultrasonograficzne pozwalają na wizualizację igły biopsyjnej, dzięki czemu jest ona wyraźnie widoczna i możliwe jest wykonanie precyzyjnego wkłucia, zdjęcie poniżej zostało wykonane aparatem Philips CX50 (sonda L12-5 256 elementowa) z użyciem takiej techniki. Prezentowany na wstępie artykułu film, został wykonany aparatem GE Logiq e z użyciem opcji B-Steer. Jest to aparat dedykowany do przeprowadzania zabiegów ultrasonograficznych, który nabyłem, aby zwiększyć bezpieczeństwo pacjentów przy trudniejszych wkłuciach. Ostatnie zdjęcie zostało wykonane przy pomocy najnowszego nabytku, supernowej na ultrasonograficznym firmamencie (przynajmniej w zakresie tyreologii), czyli aparacie Supersonic Imagine Aixplorer® Świadoma zgoda na zabieg, współpraca przy zabiegu. Przed rejestracją na biopsję tarczycy warto zapoznać się z przykładowym formularzem świadomej zgody na badanie BACC tarczycy, gdzie są podane podstawowe wiadomości o tym zabiegu. Jeżeli nie są one wystarczające i budzą wątpliwości, należy zadać stosowne pytania i wyjaśnić je z lekarzem przed wykonaniem zabiegu. Warto dodać, że podstawowym przeciwwskazaniem do biopsji jest brak współpracy pacjenta. W szczególności dotyczy to rozmowy z lekarzem, w chwili, gdy ma się igłę wbitą w szyję. Jestem zaszczycony, że zabiegi wykonywane przez mnie są tak mało bolesne, jednakże proszę o unikanie takich sytuacji, z wyjątkiem prawdziwej konieczności. . 469 257 218 279 330 33 280 457

film z badania cytologicznego